نماز های نافله یومیه
آشنایی با نماز های مستحبی:
نمازهای مستحبی زیاد است و آنها را نافله گویند و بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله‌های شبانه روز بیشتر سفارش شده و آنها را در غیر روز جمعه سی و چهار ركعتند كه هشت ركعت آن نافله ظهر و هشت ركعت نافله عصر و چهار ركعت نافله مغرب و دو ركعت نافله عشا ویازده ركعت نافله شب و دو ركعت نافله صبح میباشد و چون دو ركعت نافله عشا را بنابر احتیاط واجب باید نشسته خواند ، یك ركعت حساب میشود . ولی در روز جمعه بر شانزده ركعت نافله ظهر و عصر ، چهار ركعت اضافه میشود .
فلسفه نمازهاي نافله چيست؟ و چگونه مي توان از آن بهره برداري بالايي نمود؟
در روايات وارد گشته که نمازهاي نافله مانند سدي هستند که از نمازهاي واجب محافظت مي کنند يا موجب جبران نقائص نماز مي گردند.
امام سجاد(ع) فرمودند: «حق تعالي تدارک خواهد فرمود نقصان نمازهايتان را به نمازهاي نافله» (منتهي الامال، تاريخ امام سجاد(ع«
البته برخي از نمازهاي مستحبي اثرات مخصوص به خودي نيز دارند مانند نماز شب که خواص متعددي در روايات براي آن بيان شده مانند تقويت ايمان و انس به خداوند، زيادي روزي، زيبايي چهره و… .
يا نماز جعفر طيار که براي برآورده شدن حاجت يا رفع مشکل خوانده مي شود يا نماز شکر که موجب ازدياد نعمت مي گردد و طريقه بهره برداري کامل از نوافل همان شيوه اي است که خود معصومين(ع) به نسبت به انجام نوافل دستور داده اند، يعني به هيچ وجه کمترين تغييري در آن ايجاد نکنيم.
تمام نمازهاى يوميه براى خود نماز نافلهاى دارند كه به صورت دو ركعتى همانند نماز صبح خوانده مىشود .
نماز های نافله روزانه
نافله صبح: دو ركعت قبل از نماز صبح.
نافله ظهر : 4 تا دو ركعتى قبل از نماز ظهر.
نافله عصر: 4 تا دو ركعتى قبل از نماز عصر.
نافله مغرب: 2 تا دو ركعتى بعد از نماز مغرب.
نافله عشا: يك دو ركعتى به صورت نشسته.
نماز نافله شب
نماز شب 11ركعت است. که به صورت 5 تا دو رکعتی و 1 تا یک رکعتی خوانده می شود.
4تا دو ركعتى اوّل به نيّت نماز نافله شب.
1 دو ركعتى به نيّت نماز نافله شفع.
1 يك ركعتى به نيت نافله وتر.
کیفیت و نحوه خواندن نافله صبح :
دو رکعت است که وقت آن از نصف شب به اندازه گذاشتن 11 رکعت نماز شب است تا نزدیکی طلوع آفتاب که سرخی آفتاب و حمره مشرقیه پدیدار گردد اما بهتر است بعد از فجر اول و قبل از نماز صبح خوانده شود و در رکعت اول آن بعد از حمد سوره قل یا ایها الکافرون و در رکعت دوم بعد از حمد سوره توحید خوانده شود.
بین نافله نماز صبح و نماز صبح بهتر است سه تا صلوات بفرستد
که هر کس چنین کند خداوند روی او ا از حرارت آتش جهنم نگه می دارد .
سپس سجده شکر کند و بعد از اذان و اقامه ، مشغول نماز صبح شود .
و بعد از نماز صبح هم اگر حوصله داشته باشید دعای عهد و زیارت آل یاسین و زیارت عاشورا و دعای صباح
کیفیت و نحوه خواندن نافله ظهر :
نافله ظهر قبل از نماز ظهر باید خوانده شود، و مجموعا هشت رکعت است که باید بصورت چهار تا نماز دو رکعتی آنرا خواند:
نماز دو رکعتی اول:
– در رکعت اول بعد از حمد سوره توحید را بخوانید و در رکعت دوم بعد از حمد سوره کافرون را بخوانید و پس از سلام، باید تسبیحات حضرت زهرا را بخوانید.
نمازهای دو رکعتی دوم و سوم و چهارم:
– همانند نماز صبح خوانده می شوند و بعد از سلام نماز چهارم، باید تسبیحات حضرت زهرا را ذکر کنید.
در روزهای جمعه دو رکعت به تعداد رکعات نافله ظهر افزوده میشود
کیفیت و نحوه خواندن نافله عصر :
نافله عصر قبل از نماز عصر باید خوانده شود، و مجموعا هشت رکعت است که باید بصورت چهار تا نماز دو رکعتی آن را خواند:
– همانند نماز صبح خوانده می شوند و بعد از سلام نماز چهارم، باید تسبیحات حضرت زهرا را ذکر کنید.
بهتر است در رکعت اول بعد از حمد سوره توحید و در رکعت دوم بعد از حمد سوره کافرون خوانده شود.
در روزهای جمعه دو رکعت به تعداد رکعات نافله عصر افزوده میشود.
کیفیت و نحوه خواندن نافله مغرب :
این نماز بلافاصله بعد از نماز مغرب خوانده می شود.
نافله مغرب مجموعا چهار رکعت است که باید بصورت دو نماز دو رکعتی خوانده شود و تکلم کردن بین سلام نماز اول و تکبیر نماز دوم مکروه است.
نحوه خواندن نماز نافله مغرب به این صورت است:
نماز دو رکعتی اول:
در رکعت اول بعد از حمد سوره کافرون و در رکعت دوم بعد از حمد سوره توحید خوانده می شود.
نماز دو رکعتی دوم:
نماز دو رکعتی دوم را میتوان به نحو دلخواه خواند.
میگویند امام هادی در رکعت اول بعد از حمد، سوره حدید (از آیه اول تا علیم بذات الصدور) و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره سوره حشر (از لو انزلنا هذا القرآن تا آخر) را میخوانده اند.
نماز غفیله
نماز غفیله دو رکعت است و مابین نمازهای مغرب و عشا خوانده می شود.
در رکعت اول بعد از حمد، آیات 87 و 88 سوره انبیا را بخوانید:
و ذالنون اذ ذهب مغاضبا فظن ان لن نقدر علیه فنادی فی الظلمات ان لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین. فستجبنا له و نجیناه من الغم و کذلک ننجی المومنین.
در رکعت دوم بعد از حمد، آیه 59 سوره انعام را بخوانید:
و عنده مفاتح الغیب لا یعلمها الا هو و یعلم ما فی البر و البحر و ما تسقط من ورقة الا یعلمها و لا حبة فی ظلمات الارض و رطب و لا یابس الا فی کتب مبین.
سپس در قنوت این دعا خوانده میشود:
(توجه گردد که بجای کلمات کذا حتما حاجت خود را به عربی ذکر نمائید)
اللهم انی اسئلک بمفاتح الغیب التی لا یعلمها الا انت ان تصلی علی محمد و اله و ان تفعل بی کذا و کذا. اللهم انت ولی نعمتی و القادر علی طلبتی تعلم حاجتی فاسئلک بحق محمد و اله علیه و علیهم السلام لما قضیتها لی کذا.
کیفیت و نحوه خواندن نافله عشا (نماز و تیره) :
نماز وتیره دو رکعت نماز نشسته است که بلافاصله بعد از نماز عشا خوانده می شود؛ مستحب است در این نماز صد آیه از قرآن خوانده شود. به این نحو که:
در رکعت اول:
بعد از حمد، سوره واقعه خوانده شود.
و در رکعت دوم:
بعد از حمد، سوره توحید خوانده شود.
بعد از سلام این نماز توبه نمائید
کیفیت و نحوه خواندن نماز شب :
نماز شب 11 رکعت است که می شود آن را به دو صورت خلاصه و آسان ، و یا مقداری مفصل تر و همراه با دعاهای ماثوره و قرائت قرآن خواند .
اما طریق آسان آن عبارت است از اینکه:
انسان حدود نیم ساعت به اذان صبح مانده از خواب بیدار شود و بعد از وضو ، چهار تا دو رکعتی عینا مثل نماز صبح به نیت نافله شب بخواند یعنی در هر رکعت بعد از حمد یک بار قل هو الله احد یا یکی از سوره های کوچک را بخواند . که در مجموع 8 رکعت می شود.
بعد دو رکعت به نیت نماز شفع بخواند که در رکعت اول بعد از حمد سوره قل اعوذ برب الناس و در رکعت دوم بعد از حمد سوره قل اعوذ برب الفلق را بخواند و نماز را تمام کند
بعدهم یک رکعت به نام نماز وتر است که بعد از حمد یک مرتبه قل هو الله احد یا بهتر است سه مرتبه قل هو الله احد و یک مرتبه قل اعوذ برب الفلق و یک مرتبه قل اعوذ برب الناس را بخواند و بعد قنوت بگیرد و 7 مرتبه بگوید :
((هذا مـَقامُ العائـِذِ بِکَ مِنَ الـنـّّار ))
و سپس با دست چپ قنوت بگیرد و به دست راست تسبیح بگیرد و 70 مرتبه بگوید :
(( استغفر الله ربی و اتوب الیه )) یا ((استغفر الله و اتوب الــیه ))
سپس 300 مرتبه بگویدالــعفو
که اگر یک تسبیح صد دانه به دست بگیرد و هر دانه تسبیح را سه بار بگوید الــعفــو با یک دور تسبیح 300 مرتبه الـعــفو تمام می شود و در مجموع 300 مرتبه الــعفــو را در 3
دقیقه می شود گفت .
بعد هم برای 40 نفر مومن دعا و استغفار کند مثلا بگوید اللهم اغفر ابی ، یا فارسی بگوید خدایا پدرم را بیامرز ، مادرم را بیامرز ، فلانی را بیامرز و ….. افراد زنده و مرده در اینجا فرقی ندارند ، برای زنده ها هم صحیح است استغفار کند و در پایان بگوید :
((رَبَّ اغفـِرلی و ارحَمنی و تــُب عَلی إنَکَ أنتَ التـٌٌوابُ الغَفــُورُ الـَّرحیم))
سپس به رکوع و سجده برود و نماز را تمام کند و بعد از آن تسبیح حضرت زهرا (ع) را انجام دهد. و همچین آیت الکرسی رو بخواند .
اگر انصاف به خرج دهیم باید حتما همه ما حداقل این روش آسان و راحت نماز شب را ترک نکنیم و خودمان را در زمره متهجدان و عابدان و نماز شب خوانان قرار بدهیم .
اما اگر ما تصمیم جدی بگیریم خداوند هم کمک خواهد کرد ، زیرا که خداوند نماز شب را خیلی دوست دارد و به دنبال بهانه است تا مسلملنان و خاصه شیعیان علی بن ابی طالب (ع) را به بهشت ببرد ، بیایید ما این بهانه را درست کنیم تا خداوند ما را در زمره نماز شب خوانان واقعی و عابدان و زاهدان و متهجدان حقیقی قرار دهد.
خوب هر مقدار که از وقت باقی مانده تا اذان صبح مشغول قرائت قرآن شود که ثواب زیادی دارد و خداوند متعال در سوره مزمل پیامبر (ص) را مکلف می کند که مشغول ترتیل قرآن شود که همان قرائت همراه با تامل و تفکر در آیات قرآن است که توضیح بیشترش در بخش نماز شب از دیدگاه قرآن آمده است .
همچنین خواندن مناجات خمس عشره بسیار ثواب دارد
فضیلت نماز شب
امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: «نماز شب صورت را زیبا و خلق را نیكو و انسان را خوشبو می گرداند، رزق را زیاد و قرض را ادا می كند، اندوه را برطرف می سازد و چشم را جلا می دهد».
رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: «نماز شب وسیله ای است برای خوشنودی خدا و دوستی ملائكه».
امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: «در خانه هایی كه نماز شب خوانده می شود و قرآن تلاوت می گردد، آن خانه ها نزد آسمانیان هم چون ستاره درخشانند».
اما طریق دیگر آن :
نماز شب يازده ركعت است: چهار تا دو ركعت (مثل نماز صبح) به نيت نماز شب و يك نماز دو ركعت به نيت نماز شَفْعْ و يك نماز يك ركعتي به نيت نماز وَتْر
نيت: دو ركعت نماز شب مي‌خوانم قُربة اِلي الله
– در ركعت اول: يك بار سوره حمد + يك بار سوره قل هو الله احد + ركوع + سجده
– در ركعت دوم: يك بار سوره حمد + يك بار سوره قل هو الله احد + قنوت + ركوع + سجده + تشهد + سلام.
(نماز شبي كه در قست بالا آمده است را چهار بار تكرار كنيد كه جمعاً هشت ركعت نماز شب مي‌شود).
نماز شفع:
نيت: دو ركعت نماز شَفْعْ مي‌خوانم قُربة اِلي الله
– در ركعت اول: يك بار سوره حمد + يك بار سوره قل هو الله احد + يك بار سوره قل اعوذ برب الناس + ركوع + سجده.
– در ركعت دوم: يك بار سوره حمد + يك بار سوره قل هو الله احد + يك بار سوره قل اعوذ برب الفلق + قنوت + ركوع + سجده + تشهد + سلام.
نماز وتر:
نيت: يك ركعت نماز وَتْر مي‌خوانم قُربة اِلي الله
– در ركعت اول: يك بار سوره حمد + سه بار سوره قل هو الله احد + يك بار سوره قل اعوذ برب الفلق + يك بار سوره قل اعوذ برب الناس
– در قنوت: خواندن كامل قنوت + در حاليكه دستهايتان در حالت قنوت است، (با انگشتان دست راست يا با تسبيح) چهل بار بگوييد ( اَللّهُمَّ اِغْفِر لِلْمومِنينَ وَ اَلْمومِناتْ وَ اَلْمُسلِمينَ وَ اَلْمُسلِماتْ )
«خدايا ببخش جميع مؤمنين مرد و مؤمنين زن را». و بعد از آن هفتاد بار بگوييد ( اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبي وَ اَتُوبُ اِلَيه) «آمرزش مي‌طلبم از خدايي كه پروردگارم است و بسويش باز مي‌گردم».
سپس هفت بار بگوييد (هذا مَقامُ الْعائِذِ بِكَ مِنَ اَلْنار)
«اين است مقام كسي كه از آتش قيامت به تو پناه مي‌برد».
سپس سيصد مرتبه بگوييد ( اَلْعَفو ) «ببخش». + و سپس يك بار بگوييد ( رَبّ اغْفِرْلى وَ ارْحَمْنى وَ تُبْ عَلىَّ اِنَّكَ اَنْتَ التّوابُ اَلْغَفُورُ الرّحيم )
«پروردگارا ببخش مرا و رحم كن به من و توبه مرا بپذير به راستي كه تو، توبه پذيرنده، بخشنده و مهرباني». + ركوع + سجد + تشهد + سلام + (پايان نماز) + تسبيحات فاطمة زهرا (س)
(تسبيحات حضرت زهرا (سلام الله عليها): (34 مرتبه، الله اكبر، 33 مرتبه، الحمد لله و 33 مرتبه، سبحان الله) در حديثي آمده: خواندن تسبيحات فاطمه زهرا (سلام الله عليها) از هزار ركعت نماز مستحب، نزد خداوند بهتر است).