عوامل ايجاد پديدۀ اختلاف قرائات :
با گذشت زمان، سير تعليم و تعلّم قرائات, در انتقال از نسلى به نسل بعدى، متحول و تعداد قرّاء در بلاد اسلامى زياد و زيادتر شد تا آن‌جا كه اختلاف نظر اينان در اواسط قرن اول هجرى, به مسئلۀ اختلاف قرائات آن‌انجاميد.
اختلاف قرائات از بين همان صحابۀ مشهور, آغاز و با اعزام قرّاء به بلاد مختلف، شيوع بيش‌ترى يافت و در هر مركز از مملكت اسلامى، اساتيد مشهور از جمله قرّاء سبعه (كه ذكر آنان خواهد آمد) پديد آمدند كه مردم قرائت را از آنان اخذ مى‌كردند.
عوامل اختلاف موجود در قرائات را مى‌توان در موارد ذيل خلاصه كرد:
۱. تجويز قرائت قرآن از سوى پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) به شكلى كه هر گروهى مطابق لهجه و عادات خود تلفظ كنند.
۲. اختلاف مصحف‌هاى اوليه, چه پيش از واقعۀ يكى كردن مصحف‌ها (توحيد مصحف‌ها) توسط عثمان و چه پس از آن.
۳. نارسايى خط و كتابت اوليۀ قرآن كه فاقد علامت، حركت و نقطه بود.
البته فوايدى را هم بر اختلاف قرائات, مترتب مى‌دانند, از جمله بيان حكم مورد اجماع و اتفاق فقها و نيز ترجيح يكى از دو حكم مورد اختلاف، جمع دو حكم مختلف و … .
[1] موسوی بلده، محسن، تجوید و آواشناسی، صفحه: ۳، دانشگاه قرآن و حدیث، مرکز آموزش الکترونیکی، قم – ایران، 1389 ه.ش.
فوايد اختلاف قرائات تأليف و تدوين قرائات مختلف اسامى قرّاء سبعه اسامى راويان چهارده‌گانه