فوايد اختلاف قرائات:
آن‌چنان كه در برخى منابع آمده است, علماى قرائات فوايد و ويژگى‌هايى را براى اختلاف قرائات ذكر كرده‌اند كه عبارت‌اند از:
۱. نهاية البلاغه، كمال الاعجاز و جمال الايجاز كه در قرائات مختلف قرآن كريم جلوه‌گر مى‌شود.
۲. از ديگر فوايد و آثار مترتب بر اختلاف قرائات بحث سخت گيرى نكردن بر امت است كه از سوى پيامبر گرامى اسلام، جواز قرائت هر قوم به لهجۀ خود صادر گرديده است.
۳. بيان حكم مورد اجماع و اتفاق فقها: براى نمونه از سعد بن ابى وقاص و چند نفر از ديگر صحابه و قراء نقل شده كه مى‌خواندند: « وَلَهُ أخ أو أُخت مٍن أُمٍ » يعنى در بحث آيات ارث «من أمٍ» را اضافه مى‌كردند كه توضيح در بيان حكم مورد اجماع و به معناى خواهر و برادر مادرى مى‌باشد.
۴. ترجيح يكى از دو حكم مورد اختلاف: به عنوان نمونه در مورد آزاد سازى برده در بحث كفاره, در اين بخش از آيه :«أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ » برخى همچون شافعى معتقد بودند كه واژۀ «مؤمنة» حتماً بايد ذكر شود تا مشخص شود كه مراد بردۀ مسلمان و مؤمن است ولى ابوحنيفه و اماميه قائل به عدم ذكر اين واژه بودند.
۵. جمع ميان دو حكم مختلف: براى نمونه در آيۀ وَ لاٰ تَقْرَبُوهُنَّ حَتّٰى يَطْهُرْنَ اگر خوانده شود «يَطهُرنَ»، به معناى عدم جواز نزديكى بدون غسل حيض است و اگر خوانده شود «يَطَّهَ‌َّرنَ» به معناى جواز نزديكى پس از پاك شدن و قبل از غسل است؛ بدين ترتيب مى‌توان با اختلاف در قرائات، ميان دو حكم مختلف جمع نمود.
البته به نظر مى‌رسد كه اختلاف قرائات در كلام الله مطلوب و مفيد نيست.
امام صادق (عليه‌السلام) در اين زمينه مى‌فرمايند:
«إنَّ القرانَ واحدٌ نَزلَ مِن عِند واحدٍ وَلكنَّ الاختلافَ يَجىءُ مِن قِبَلِ الرُّواة؛ همانا قرآن واحد است و از جانب خداى واحد نازل شده است و اختلافات ديده‌شده در آن از جانب راويان مختلف وارد شده است».
[1] موسوی بلده، محسن، تجوید و آواشناسی، صفحه: ۴، دانشگاه قرآن و حدیث، مرکز آموزش الکترونیکی، قم – ایران، 1389 ه.ش.
عوامل ايجاد پديدۀ اختلاف قرائات تأليف و تدوين قرائات مختلف اسامى قرّاء سبعه اسامى راويان چهارده‌گانه